Yılın ikinci yarısı için açıklanan artırımla 11 bin 402 TL’ye yükseltilen yeni taban fiyat, şimdi emekçinin cebine girmeden Türk-İş’in açıkladığı açlık sonunun altında kaldı.
Buna nazaran dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması fiyatı (açlık sınırı) Temmuz 2023’te 11 bin 658 TL’ye yükseldi. Besin harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplam fiyatı ise (yoksulluk sınırı) 37 bin 974 TL’ye çıktı.
TL’DEKİ PAHA KAYBI
Ayrıca bekâr bir çalışanın “yaşama maliyeti” de aylık 15 bin 123 TL oldu. Tekrar Türk-İş’in hesaplamasına nazaran mutfak enflasyonunda aylık artış yüzde 12.38 olurken birinci 7 aylık artış yüzde 43.38, son bir yıllık artış yüzde 70.44 ve 12 aylık ortalamalara nazaran artış yüzde 107.54 oldu. Türk-İş’in raporunda bu artışın temel sebepleri şöyle sıralandı: “Türk Lirası’nın, yabancı para üniteleri karşısında bedel kaybetmesinin yanı sıra ÖTV düzenlemesinin de tesiriyle artan akaryakıt fiyatları, mesken ve dükkân kiraları, alım gücü kaybının temel nedenlerini oluşturdu.”
Sonuçları değerlediren isimlerden Prof. Dr. Veysel Ulusoy, açlık ve yoksulluk sonunun bu kadar değerle konuşulduğu bir ülkede başta ekonomik olmak üzere birçok bedelin ayaklar altına alındığını söyledi. Ulusoy, şunlara dikkat çekti: “Modern bir iktisatta taban fiyat düzeyi, açlık yahut yoksulluk hududu değil, refahın artışı ve onun kültürel yansıması konuşulur. Emeklinin toplumsal hayat yapacağı katkı vurgulanır. Türkiye 5.5 yıldan bu yana karanlıklar içinde bocalayan, kontrolsüz bir ekonomik boşlukta fakirliği, açlık hududunu konuşuyor. Daha da konuşacak bu gidişle. ‘Sınır’ konuşan toplum diğerine çalışıyor demektir.”
TEK KİŞİ ÇALIŞIYOR
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ise erimenin bütün fiyatlar için geçerli olduğunu söyledi. Geleceğe yönelik kıymetlendirme de yapan Çerkezoğlu, enflasyon tek haneli sayılara düşene kadar taban fiyatın yılda 4 kere revize edilmesi gerektiğini vurguladı. TÜİK datalarına nazaran Türkiye’de dört kişilik ailelerin yüzde 47’sinde sırf bir kişinin istihdam edildiğini hatırlatan Tez Koop-İş Sendikası Genel Lideri Haydar Özdemiroğlu da şöyle konuştu: “Çok ağır bir fakirleşme tablosuyla karşı karşıyayız. Ülkemizde yaklaşık iki yıldır işçiler aleyhine şiddetli bir bölüşüm şoku yaşanıyor.”
