Şüphesiz ki darbe geçmişi en kabarık kıtanın Afrika olduğu söylenebilir Afrika da 1950 den bu Alanya Escort yana toplamda 214 darbe teşebbüsü oldu ve bunların 106 sı muvaffakiyete ulaştı Lakin son devirde kıtadaki darbelerin sayısı daha da arttı Yalnızca 2 5 yıl içerisinde toplamda 8 darbe teşebbüsü Alanya Escort bayan yaşandı Birçokları darbelerin artışındaki ana sebep olarak global dengelerdeki büyük değişimleri gösterdi
Geçtiğimiz yıl ABD nin dış siyasetinin önde gelen yayınlarından Foreign Policy de Batı Afrika yı nasıl kaybetti başlıklı Escort Alanya bir yazı yayınlandı Yazıda Batılıların sömürge geçmişinin üzerine koyamadığını Rusların ve Çinlilerin altyapı yatırımları ve güvenlik garantileri sağlayarak kıtayı ele geçirdiği anlatılıyordu Foreign Policy e nazaran Afrika ya parmak sallamak tahlil getirmeyecekti
Çin in Bir Nesil Bir Yol projesinin deniz ayağı Afrika kıyılarına da ulaştı Afrika boynuzu olarak da bilinen Doğu Afrika ülkeleri yapılan altyapı yatırımlarıyla Çin nüfuzu altına girdi Bu değişimin birinci ayak seslerini Etiyopya da çıkan iç savaşta gördük Batı takviyeli Tigray Kurtuluş Ordusu TPLF Çin ve Rusya nın takviyesini alan Etiyopya hükümetiyle kanlı bir savaşa girdi Çatışmalar lakin geçtiğimiz sene Etiyopya lehine sonlandı
BATI AFRİKA DA DARBE FURYASI
Son yıllarda Batı Afrika da tıpkı Doğu daki üzere birçok darbe ve iç karışıklığa sahne oldu Bilhassa kıtanın 8 darbeyle en fazla darbe yaşamış ülkesi olan Burkina Faso periyodun en çok zorluk yaşayan ülkesiydi Burkina Faso da neredeyse 6 ayda bir darbe olmuştu Ocak 2022 de ordunun idareye el koymasından sadece 8 ay sonra tekrar darbe olmuş ve ülkenin başına 36 yaşındaki Yüzbaşı İbrahim Traore geçmişti Traore nin başa geçişi Burkina Faso tarihindeki birçok darbeden sırf biri olarak görülüyordu lakin o denli olmadı Yüzbaşı Traore Fransız askerlerine ülkeyi terk etmeleri için bir ay verdi
Geçtiğimiz ay Rusya da ortalığı birbirine katan Wagnerlerin başkanı Yevgeny Prigojin Yüzbaşı Traore için bir kahraman sözünü kullandı Ne olmuştu da Ruslar bu Batı Afrika ülkesinin politik figürleriyle ilgili konuşma gereği duymuştu
Burkina Faso Rusların ilgilendikleri tek ülke değil Geçtiğimiz yıllarda ismi darbelerle anılan Mali Çad ve Nijer de Wagnerlerin en etkin olduğu ülkeler olarak biliniyor İşte son darbenin yaşandığı Nijer de de Burkina Faso ya misal bir durum var
Yönetimi ele alan kumandan Omar Tchiani ülkede 2019 dan beri faal olan ABD üssündeki askerlerin dışarı çıkmasını yasakladı Bir SİHA üssü olarak da kullanılan bu ABD üssü hava alanının kapatılmasıyla büsbütün etkisiz hale geldi
NEDEN BATI AFRİKA
Hem Wagner önderi Prigojin e hem de mevzuyla ilgili yorum yapan öteki Rus analistlere nazaran darbeler furyasının sebebi Fransa ve ABD nin bölgedeki yeni sömürgeci davranışları Uranyum yataklarıyla gündeme gelen Nijer de faal Fransız şirketlerinin Nijer halkının yaşadığı yoksulluktan direkt sorumlu olduğu argüman ediliyor Burkina Faso nun yeni önderi Yüzbaşı Traore de buna vurgu yapmıştı Traore Afrika dünyanın en güçlü kıtası Pekala biz neden bu kadar fakiriz dedi
Batılılar ise tüm bunların Rusya nın Afrika da yer edinebilmesi için yürürlüğe sokulmuş bir plan olduğunu söylüyor Onlara nazaran Çin altyapı yatırımı ismi altında Afrika yı borç tuzağına çekerken Rusya da Wagnerler aracılığıyla koltuğu sallantıdaki önderlere müdafaa sağlıyor ve karşılığında ülkedeki yer altı kaynaklarını Prigojin üzere oligarkların güç şirketlerine açıyor Batı medyasında Afrika da el ele giden “borç ve Wagner” tuzağıyla ilgili çokça makale yazıldı. Hatta Vladimir Putin, St. Peterburg’da Afrika önderleriyle yaptığı toplantıda kıtanın toplam 23 milyar dolarlık borcunu sildiğini açıkladı. “Bizim kimseye tuzak kurduğumuz yok” mesajı vermeye çalıştı.
Ancak Rusya nın Batı Afrika yı hala uranyum için yağmalıyor argümanı da tartışmalı Nijer dünyadaki uranyum madeninin sırf yüzde 4 üne sahip Uranyum pazarının global bedeliyse 2022 yılında 2 7 milyar doları buldu Yani batılılara nazaran Nijer deki Uranyum yataklarının yağmalanmasının kar odaklı bir mantığı yok
Tabii Uranyum bu topraklardaki tek kaynak değil birçok Afrikalının gözünde de fakir olmalarının sebebi Fransızlar olarak görülüyor
KİM KİME KARŞI
Nijer darbesiyle Batı Afrika daki iştirakler yavaştan ortaya çıktı Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu ECOWAS Fransa ve ABD den yana hal aldı ECOWAS ülkelerinin başını çeken Nijerya Nijer e karşı yapılabilecek muhtemel bir askeri müdahalenin işaretini verdi
Bölgedeki en üçlü orduya sahip Nijerya ya Benin Gana Togo ve Senegal takviye veriyor ECOWAS ı müdahale etmesi durumunda karşılık vermekle tehdit eden ve Nijer i savunacağını açıklayan ülkeler ise Mali Burkina Faso Cezayir ve Gine ydi
Dahası sokakta Rus bayrakları ve Yaşasın Rusya sloganlarıyla yürüyen Nijerlilere dayanak için Kasım Süleymani nin vefatından sonra İran ın Kudüs gücü birliklerinin başına geçen İsmael Gani nin uçağı Libya dan Nijer e ulaştı Kudüs gücü gayri nizami savaş formülleri kullanan ve İran ın nüfuzunu Ortadoğu ve Afrika da yaymaya çalışan bir askeri yapıdır
FRANSA NIN HAYALLERİ
Uzun vakit ağızlara pelesenk olan NATO nun beyin vefatı gerçekleşti cümlesinin mimarı Emmanuel Macron un ABD dışında sürdürmek istediği bir kadro emperyalist hayalleri olduğu biliniyor Batı Afrika da tutunması giderek zorlaşan Fransa halihazırda kıtadaki varlığını sürdürmek istiyor Tekrar de askeri müdahale Batı da çok takviye gören bir fikir değil Mümkün bir müdahalede Batılıların istihbarat yardımı ve hava takviyesiyle hudutlu kalması gerektiğini düşünüyorlar Ukrayna ve tahminen de ileride Tayvan için hazırlık yapan ABD nin Afrika da bu türlü bir çatışmayla kaybedecek vakti yok
Nijerya askeri müdahale son seçenek dese de geçtiğimiz günlerde tansiyon süratli bir biçimde tırmandı Şayet geri adım atılmazsa Batı Afrika da bir çok ülkenin dahil olabileceği bir karmaşanın fitili ateşlenebilir
