Evde sıhhat hizmetleri, hastanın ömür kalitesini yükseltiyor
Evde bakıma gereksinim duyan hastalara hizmet vermek üzere çalışmalar yürüten konutta sıhhat hizmetleri çalışanı, hastaların hayat kalitesini yükseltmeyi hedefliyor. Konutta bakımda hastanın daha az gergin ve daha az gerilimli olabildiğini belirten uzmanlar, doktor, fizyoterapist, psikolog, toplumsal hizmet uzmanı, uğraşı terapisti, konuşma terapisti, bakım hemşiresi, meskende bakım yardımcılarının bu grubun doğal kesimleri olduğunu kaydediyor. Uzmanlar, meskende bakım yardımcıları, grubun giderek ehemmiyet kazanan birer üyesi olduğunu da dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu (SHMYO) Meskende Hasta Bakımı Program Lideri Öğretim Vazifelisi Büşra Ecem Kumru, meskende hasta bakımı ve yapılması gerekenlere ait değerlendirmede bulundu.
Öğretim Vazifelisi Büşra Ecem Kumru, konutta sıhhat hizmetlerinin, Sıhhat Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren eğitim ve araştırma hastaneleri ile genel yahut kısım hastaneleri bünyesinde kurulan meskende sıhhat hizmeti üniteleri ile toplum sıhhati merkezi, aile sıhhati merkezi ile sunulduğunu söyledi.
Evde bakımın sınıflandırılmasının değişiklik gösterdiğini tabir eden Kumru, “Bu sınıflandırmalar, verilen hizmetin tıbbi yahut toplumsal hizmet olmasına nazaran, mühlete nazaran (Kısa periyodik, tıbbi yüklü olan bakım hizmeti ya da uzun vadeli, toplumsal hizmetler), verilen bakımın kimler tarafından verildiğine nazaran değişiklik göstermektedir.” dedi.
Evde bakım kapsamında sunulan hizmetlere birçok sıhhat hizmetinin girdiğini kaydeden Kumru, bu hizmetleri şöyle sıraladı:
- Evde sıhhat hizmeti sunumu: Hemşire, tabip ziyareti, meskende bakım teknikeri
- Destek sıhhat hizmetleri: Psikoterapi, fizik tedavi, ayak bakımı, konuşma ve uğraşı tedavisi
- Kişisel bakım/ Özbakım hizmetleri: Giyinme, beslenme, yıkanma
- Ev işleri hizmeti: Paklık, alışveriş, güvenlik
Öğretim Vazifelisi Büşra Ecem Kumru, gerek bakım alan gerekse bakım veren açısından yük getiren konutta bakım sürecinin bilhassa profesyonel ellerde, ulusal seviyede muhakkak bir sistem içerisinde yürütüldüğünde bakım süreci içindeki tüm taraflar için olumlu olacağını söyledi.
Evde bakımda hasta daha az gergin ve daha az gerilimli olabilir
Evde bakımın, hastaların elde edebilecekleri en yüksek özgürlük seviyesine müsaade verdiğini tabir eden Büşra Ecem Kumru, “ Meskende bakım veren işçi, hastasıyla daha özel bir münasebet içinde olması ve hastane ortamında kısıtlanmamış olan hastanın daha az gergin olması durumundan dolaylı olarak etkilenerek daha az gerilimli olabilir.” dedi.
Evde bakım yardımcıları, uygulamanın 80’ini gerçekleştiriyor
Evde bakımın bir grup çalışması olduğunun altını çizen Kumru, “Hekim, fizyoterapist, psikolog, toplumsal hizmet uzmanı, uğraşı terapisti, konuşma terapisti, bakım hemşiresi, meskende bakım yardımcıları bu grubun doğal kesimleridir. Meskende bakım yardımcıları, takımın, giderek kıymet kazanan bir üyesidir, konutta bakım uygulamalarının 70-80’lik kısmını karşılamaktadırlar.”diye konuştu.
Evde hasta bakımının milletlerarası ölçekte de uygulandığını tabir eden Kumru, “Florance Nightingale, 1862 yılında Liverpool’da meskende bakım hizmeti verecek ziyaretçi hemşireleri 1,5 yıllık eğitim programı ile yetiştiren birinci okuldur. 19. yüzyıl ile birlikte kurumsallaşma olmuştur. Hastalar, hastaneler, ameliyat, yatarak tedavi, 1940lı yıllarda, kronik hastalıklı bireyler, taburculuk müddetini kısalttığına dair bilgiler sunulmuştur. Amerika Birleşik Devletlerindeki Montefiore Hastanesi Meskende Bakım Programı, 1947’de tıbbi hemşirelik hizmetleri ile toplumsal hizmetlerin birlikte sunulduğu birinci hastane takviyeli konutta bakım programı olmuştur.” dedi.
ABD’de 1965’ten sonra yaygınlaştı
ABD’de konutta bakım hizmetlerinin 1965’te Medicare ve Medicaid sigorta sistemlerinin hayata geçmesi ile süratle yaygınlaştığını tabir eden Büşra Ecem Kumru, “1965 yılında Medicare lisanslı meskende bakım şirketlerinin sayısı 1753 iken, bu sayı 1993 Şubat ayında 6497’ye ulaşmıştır. Amerikan Ulusal Konutta Bakım Derneği kayıtlarına nazaran, 1995’te yaklaşık 15 bin meskende bakım şirketi ve bu şirketlerde çalışan 700 bin sıhhat çalışanı bulunmaktadır.” dedi.
Öğretim Vazifelisi Kumru, ülkemizde konutta bakım hizmetlerinin sunumuna ait birinci düzenleme, özel konutta bakım hizmetleri şirketlerine yönelik çıkarılmış olan 10.03.2005 tarih ve 25751 sayılı “Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik” olduğunu kaydederek “Bu yönetmelik, konutta bakım hizmeti verecek sıhhat kuruluşlarının açılması, çalışması ve denetlenmesi ile bu kurum ve kuruluşların uyması gereken tarz ve asılları düzenlemek için çıkarılmıştır.” diye konuştu.
Çocuklara ve ailelere de meskende bakım hizmeti sunuluyor
Evde bakım hizmetinin yalnızca yaşlılara yönelik değil; bedensel, toplumsal ve duygusal taraftan ihtiyacı olan çocuklara ve ailelere de hami, tedavi edici ve rehabilite edici hizmetlerin süreklilik halinde sunulmasını amaçlayan bir hizmet olduğunu söyleyen Kumru, şunları söyledi:
“Ülkemizde yapılan çalışmalarda çocuk hastalarda konutta bakım konusunda hekim ziyaret sayısı bir hasta için yıllık bir ile sekiz sefer olarak tespit edilmiştir. Tabip ziyaretine neden olan en sık semptom ateş olarak birinci sırada olup, ikinci sırada rutin muayene yer almaktaydı.
Evde bakım hizmetinde misyonlu tabip dışı sıhhat çalışanı ziyaret sayısı ise her hasta için ortalama yılda 10 defa olarak tespit edilmiştir. Çoğunlukla çocukların rutin denetimleri maksatlı yapılmaktadır. Rutin denetimin kapsamına hastaların fizikî gelişiminin takibi, fizik tedavi idmanlarının yaptırılması, trakeostomi ve PEG bakımları, dekübit bakımı, aile eğitimi, hastanın bulunduğu odanın ısı ölçümü de dahil olmak üzere fizikî kaidelerin denetimlerin yapılması, sarf gereç temini, rapor çıkarılması, ilaç temin ve teslimi, meskende kan alınarak tetkiklerini yaptırılması üzere çok kıymetli hizmetleri de içermektedir.”
Kumru, Sıhhat Bakanlığı tarafından oluşturulan Konutta Bakım Uyum Merkezi hastanın merkeze müracaatından itibaren hastaya konutta bakım hizmetinin aile tabibi tarafından mı yoksa bir sıhhat kurumu bünyesinde çalışan ünite tarafından mı verileceğine karar verdiğini tabir etti.
Öğretim Vazifelisi Büşra Ecem Kumru, “Özel sıhhat bakım gereksinimleri olan çocukların çoklukla özellikli terapatik ve eğitimsel müdahalelere muhtaçlık duyan entelektüel ve fizikî pürüzleri ve duyu kayıpları mevcuttur. Bu nedenle bu hastaların meskende bakım sayesinde tekrar ve uzamış hastane yatışlarını azaltılmakta, konut ortamında kapsamlı, ucuz ve aile merkezli bir sıhhat hizmeti alması sağlanmaktadır.” dedi.
Ev ortamında sıhhat hizmeti önemli
Hastanın meskene başarılı bir halde taburcu edilmesinden itibaren başarılı ve koordine bir plan dahilinde takip edilmesinin hastanın mevcut ve devam etmekte olan sıhhat ihtiyaçlarının karşılanmasında gerekli ögeler olduğunu kaydeden Kumru, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Amaç her çocuğun sağlıklı bir halde gelişmesi için uygun tıbbi takviye alması, hastanın mesken ortamında gereksinimlerinin eksiksiz karşılanması ve bu biçimde yinelenmiş hastaneye yatışların azaltılması olmalıdır. Kronik hastalıklarla başa çıkma mahareti profesyonel yardım gerektirmekte ve hastane dışındaki vakte taşmaktadır. Konutta bakım hizmetlerinin yokluğu tüm ailenin sıhhatinin hasar görmesiyle sonuçlanabilir. Sıhhat hizmeti sunumunun en değerli kesimlerinden birinin mesken ortamında sıhhat hizmeti sunmak olduğu aşikardır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
